Ra đời trong cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta đang trong giai đoạn quyết liệt, với nhiệm vụ ban đầu là tăng cường công tác chính trị trong bộ đội và trên cơ sở giác ngộ chính trị để nâng cao kỉ luật quân sự, củng cố, nâng cao sức chiến đấu của bộ đội, trường Chính trị Trung cấp Quân đội Nhân dân Việt Nam (nay là Học viện Chính trị) được thành lập tháng 7 năm 1951 và là trường lý luận chính trị đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ngày 25/10/1951, nhà trường vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm và huấn thị cho cán bộ học viên tại khóa bồi dưỡng cán bộ đầu tiên, và từ đó đến nay ngày 25/10 trở thành ngày truyền thống của học viện. Trải qua 65 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, học viện đã vượt qua mọi khó khăn thử thách, có nhiều đóng góp to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây, cũng như sự nghiệp đổi mới và hội nhập ngày nay, xứng đáng là trung tâm giáo dục, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ chính trị và nghiên cứu khoa học xã hội nhân văn của Quân đội và Quốc gia.