Ra đời từ cuối thế kỷ XIX, trải qua bao thăng trầm của lịch sử, ngành than đã sớm khẳng định vai trò là ngành kinh tế chủ lực của tỉnh Quảng Ninh. Để bảo vệ tối đa thành quả sản xuất kinh doanh mà vẫn đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, Lực lượng Tự vệ ngành Than đã ra đời và phát triển mạnh mẽ, ngày càng khẳng định vị thế và tầm quan trọng của lực lượng này trong công tác quân sự quốc phòng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.