Là triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam, triều Nguyễn đã kế thừa những kinh nghiệm của cha ông đi trước trong vấn đề xây dựng quân đội, bảo vệ đất nước. Sau khi thống nhất đất nước, các vua triều Nguyễn đã ý thức được tầm quan trọng của biển đối với an ninh quốc phòng, vì vậy đã ra sức xây dựng thủy quân. Trải qua các đời vua Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị thủy quân triều Nguyễn nửa đầu thế kỷ XIX đã có sự phát triển nhất định so với các thời kỳ trước.